اقرار و نقش آن در فقه امامیه

اقرار عبارت از اخبار به حقی است برای غیر بر ضرر خود، و در کتب فقهی تحت عنوان "کتاب الاقرار" یا "قاعده اقرار" آمده است . اثر اقرار آن است که اقرارکننده ملزم به اقرار خویش می گردد. مثلا کسیکه اقرار کند خانه ای که در آن سکونت دارد به زید تعلق دارد ملزم است آن خانه را به زید تسلیم کند. از بین احادیث ، حدیث "اقرار العقلا علی انفسهم جائز" که از لسان پیامبر صلی الله علیه و اله السلام صادر شده است بهترین مدرک و مستند قاعده اقرار می باش . اقرارکننده باید بالغ، عاقل، رشید، حر، معین، دارای قصد و اختیار باشد. اقراری که از روی اجبار و شکنجه صورت گیرد فاقد ارزش است . اقرار ممکن است لفظی (شفاهی) باشد و ممکن است کتبی باشد و امکان دارد فعلی (به صورت انجام یا ترک فعل) باشد. اقرار باید منجز باشد و بر اقرار معلق اثری مترتب نیست . اقرار مریض در صورتیکه مرض وی منجر به موت نباشد نافذ است . نسب و رابطه خویشاوندی همچون مال به وسیله اقرار ثابت می گردد. ولی اقرار پیکری واحد است که مقرله نمی تواند آن را تجزیه کند یعنی قسمتی از آن را بپذیرد و قسمت دیگر آن را بدون دلیل رد کند. و اقرار به چیزی اقرار به لوازم لاینفک آن است مثلا اقرار به رد طلب ملازمه با اقرار به بدهکاری دارد و اکثر امور با یک بار اقرار ثابت می گردد ولی بعضی از امور کیفری با دو بار اقرار و بعضی دیگر با چهار با اقرار ثابت می شوند.